Inhoudstabel:

Voorwoord
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . vii
Dankwoord
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . xv
Inleiding
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1
A. Probleem en doel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1
B. Methodologische invalshoek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3
1) (Amerikaans) rechtsrealisme . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3
2) Verwetenschappelijking . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11
3) Rechtersrecht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14
4) Besluit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15
C. Methode en overzicht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17
DEEL 1.
BESTAANDE THEORIEVORMING OVER HET GEBREK VAN
DE ZAAK . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
21
Hoofdstuk 1.
Begrippen
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23
§ 1. De zaak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23
A. Algemene afb
akening . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23
1) Identiteit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23
2) Materieel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25
B. Bijzonderheden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38
1) Personen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38
2) Gebouwen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41
3) Dieren . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47
C. Conclusie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52
§ 2. Het gebrek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53
A. Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53
B. Kenmerk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56
1) Soorten kenmerken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56
2) Het kenmerk moet niet inherent zijn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 68
3) Int r i nsiek
versus
extrinsiek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 75
C. Abnormaal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 78
Inhoud
xviii
Intersentia
1) De modelzaak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 78
2) Het kenmerk moet specifi
ek zijn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 79
3) Het kenmerk moet ongebruikelijk zijn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 82
D. In bepaalde omstandigheden schade kunnen veroorzaken . . . . . . . 90
§ 3. Conclusie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 93
Hoofdstuk 2.
Bewijs en verweer
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 95
§ 1. Bewijs . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
95
A. Algemene analyse van de bewijsvoering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 95
B. Hulpfeiten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 110
1) Breuk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 110
2) Beweging . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 113
3) Plaats . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 115
4) Brand . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 115
5) Defect . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 116
6) Schade bij gebruik . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 118
§ 2. Verweer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 119
A. Algemene analyse van het verweer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 119
B. Verweermiddelen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 123
1) Toeval of overmacht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 123
2) Daad van een derde . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 131
3) Daad van de benadeelde . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 137
C. Synthese . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 141
§ 3. Verdeelsleutel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 143
DEEL 2.
DE DECONSTRUCTIE VAN HET INTRINSIEK GE
BREK . . . . . . . . . . . . . . 147
Hoofdstuk 1.
De intrinsieke aard van het gebrek
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 149
§ 1. Het gebruik van een zaak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 150
§ 2. De zaak en zijn omgeving . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 153
A. Antecedenten van het
boomstam
-arrest . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 153
B. Het
boomstam
-arrest van 27 november 1969 . . . . . . . . . . . . . . . . . . 156
1) Betekenis van het arrest . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 156
2) Analyse van de motivering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 159
C. Gevolgen van het
boomstam
-arrest. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 162
1) Abnormale plaats van de zaak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 162
2) De aanwezigheid van andere voorwerpen of substanties . . . 165
3) De beweging en de werking van de zaak . . . . . . . . . . . . . . . . . 168
Inhoud
Intersentia
xix
§ 3. Analyse en besluit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 170
A. Analyse . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 170
B. Besluit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 172
Hoofdstuk 2.
Kritiek
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 175
§ 1. Extrinsieke gebreken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 176
A. Het intrinsiek gebrek van samengestelde zaken . . . . . . . . . . . . . . . . 178
1) Verruimingsmethode . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 178
2) Incorporatiemethode. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 194
3) Combinatiemethode . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 200
4) Conclusie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 206
B. Het extrinsiek gebrek. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 207
1) Het gebrek moet niet intrinsiek zijn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 207
2) Een extrinsiek gebrek dat de structuur aantast . . . . . . . . . . . . 211
3) Een extrinsiek gebrek dat deel uitmaakt van een geheel . . . . 217
4) Legitieme verwachtingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 221
5) Conclusie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 225
§ 2. Intrinsieke gedragingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 227
A. Branden en andere chemische wijzigingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 227
B. Breuken en andere fysische wijzigingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 235
§ 3. De houding van het Hof van Cassatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 242
A. De taak van het Hof van Cassatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 243
1) Principe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 243
2) Feiten
versus
regels . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 245
B. Analyse en evaluatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 252
1) Analyse . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 252
2) Evaluatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 255
DEEL 3.
EEN RECONSTRUCTIE VAN HET GEBREK . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 261
Hoofdstuk 1.
Algemene principes over het gebrek
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 263
§ 1. Het gebrek als onrechtmatig feit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 263
A. De functie van het gebrek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 263
B. Onrechtmatigheid en verantwoordelijkheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 269
§ 2. Het gebrek als risico . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 276
A. Oorzakelijkheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 277
1) Equivalentieleer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 277
2) Leer van de noodzakelijke causale bijdrage . . . . . . . . . . . . . . . 284
Inhoud
xx
Intersentia
B. Het gebrek is van aard om schade te veroorzaken . . . . . . . . . . . . . . 286
1) Gebrek en oorzaak als communicerende vaten . . . . . . . . . . . 286
2) Veiligheid als de kwalitatieve component in het gebrek
van de zaak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 292
§ 3. Synthese . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 300
Hoofdstuk 2.
Twee verschillende gebreken
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 303
§ 1. Functioneel gebrek
versus
intrinsiek gebrek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 303
A. twee verschillende vormen van onrechtmatigheid . . . . . . . . . . . . . . 303
B. Het functioneel gebrek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 306
C. Het intrinsiek gebrek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 316
D. Co-existentie van de twee soorten gebreken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 321
1) Th
eoretische co-existentie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 321
2) Feitelijke co-existentie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 324
E. Besluit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 330
§ 2. Analyse van de onveiligheid voor gebruik . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 331
A. Principe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 331
1) Het functioneel gebrek als onveilig voor redelijk voor-
zienbaar gebruik . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 331
2) Factoren: vermijdbaarheid en kenbaarheid . . . . . . . . . . . . . . . 338
3) Toetsing aan de cassatierechtspraak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 349
4) Conclusie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 359
B. Types van gebruik . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 360
1) Redelijk gebruik . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 360
2) Toegelaten gebruik . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 368
3) Bestemd gebruik . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 374
C. Nut
versus
risico . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 377
D. Het functioneel gebrek en causaliteit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 380
E. Besluit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 386
Hoofdstuk 3.
Inzichten over verantwoordelijkheid
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 387
A. Geen aansprakelijkheid bij onmiddellijke risicorealisatie . . . . . . . 390
1) Onmiddellijke schadeveroorzaking door intrinsieke
gebreken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 390
2) Onmiddellijke schadeveroorzaking door functionele
gebreken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 391
B. De relevantie van de tijd . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 394
1) De bestaansduur van een risico als vereiste voor gebrek . . . . 394
Inhoud
Intersentia
xxi
2) De bestaansduur van een gebrek als vereiste voor verant-
woordelijkheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 401
C. Bewaring over een risico . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 404
D. Andermans verantwoordelijkheid over het risico . . . . . . . . . . . . . . 406
1) Geen bewaring over andermans gedrag . . . . . . . . . . . . . . . . . . 406
2) Geen bewaring over risico’s in andermans bewaring . . . . . . 408
Besluit en slotbevindingen
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 409
Addendum.
Het voorstel tot hervorming van het aansprakelijkheids recht
. . . . . . . . . . . . 413
§ 1. Het gebrek van de zaak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 414
§ 2. Oorzakelijk verband . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 417
§ 3. Bewaring . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 420
§ 4. Besluit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 420
§ 5. Slotbevindingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 421
Bibliografi
e
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 423
Tre f w o o rd e n re g i s t e r
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 459

Paginanummer

Nieuwe zoekopdracht

Generic filters
Uitleenbaar
Ja
Nee
Jaartal
Filter by Type
Monografie
Reeks
Tijdschrift