Mededingingsrecht: do’s en don’ts voor Belgische ondernemingen – Vol.2 – 2018

Reeks lus mercatorum

Beschrijving

Auteur: Van Cleyenbreugel P.

Type werk: Monografie

Uitgever: Intersentia, Antwerpen 2019

Aantal pagina's: P. 154

Barcode: GT00009272

ISBN: 9789400009172

Beschikbaar: ja

Uitleeninformatie

Deel van:

Aantal exemplaren: 1

Uitleenbaar: Ja

Plaatskenmerk:

ECON 3 CLEY 2018

Korte inhoud:

Inhoudstabel:

Intersentia

ix

INHOUD

Voorwoord bij de reeks

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . v

Voorwoord bij het boek

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . vii

Antitrustrecht en handhaving: aandachtspunten voor Belgische onder-

nemingen

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1

I. Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1

II. Antitrustrecht: kader en praktische impact op de dagelijkse

bedrijfsvoering

Simon Troch . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2

A. Europees en Belgisch mededingingsrecht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2

1. Inleiding – Doel Europees en Belgisch mededingingsrecht . . . . . 2

2. Belangrijkste rechtsbronnen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2

3. Gelijklopend maar verschillend toepassingsgebied . . . . . . . . . . . . . 3

4. Belgische accenten? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3

5. Algemeen toepassingsgebied – Ondernemingen . . . . . . . . . . . . . . . 3

a. Het begrip onderneming . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3

b. Praktisch gevolg . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5

B. Kartelrecht – in welke mate beperkt het mededingingsrecht de

activiteiten van Belgische ondernemingen? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6

1. Principe. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7

a. “Enige vorm van overeenkomst, besluit of onderling

afgestemde feitelijke gedraging tussen ondernemingen” . . . . 7

b. “Welke de handel tussen lidstaten kan beïnvloeden”

(enkel vereist voor de toepassing van het Europees

mededingingsrecht) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11

c. “Welke ertoe strekt of als gevolg heeft

de mededinging

in de EU te beperken” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13

2. Uitzonderingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17

a. Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17

b.

De minimis

als uitzondering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18

c. Groepsvrijstellingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19

3. Kartelrecht:

do’s

en

don’ts

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27

C. Misbruik van machtspositie – Hoe mededingingsrecht in het

eigen voordeel gebruiken? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29

1. Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29

Persoonlijke kopie van ()

Inhoud

x

Intersentia

2. Machtspositie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29

3. Misbruik . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30

4. Zaken doen met een onderneming in een dominante positie

(praktische voorbeelden) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30

D. Concentratiecontrole . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31

1. Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31

2. Concentratie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32

3. Belgische omzetdrempels . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32

4. Europese omzetdrempels . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32

III. Handhaving van het antitrustrecht: procedures en gevolgen van een

onderzoek naar een mogelijke inbreuk, met bijzondere aandacht

voor Belgische ondernemingen

Evi Mattioli . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33

A. De mededingingsautoriteit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34

1. Institutioneel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35

2. Procedureel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36

a. De administratieve procedure bij de BMA . . . . . . . . . . . . . . . 37

b. De administratieve procedure bij de Commissie . . . . . . . . . . 38

3. Onderlinge samenwerking . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39

B. Publiekrechtelijke handhaving . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41

1. Prioriteitenbeleid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42

a. Prioriteiten BMA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42

b. Prioriteiten Commissie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43

2. Samenwerking tijdens het onderzoek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44

a. Verplichte samenwerking tijdens het onderzoek . . . . . . . . . . 44

b. Clementie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49

c. Transactie of schikking . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52

d. Toezeggingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56

e. Klacht en verzoek om voorlopige maatregelen . . . . . . . . . . . . 58

3. Sancties . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 61

a. Geldboete voor de onderneming. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 61

b. Geldboete voor natuurlijke personen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 62

c. Nietigheid van contractuele bepalingen . . . . . . . . . . . . . . . . . 63

C. Privaatrechtelijke handhaving . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 64

1. Stakingsvordering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 64

2. Vordering tot nietigverklaring . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 64

3. Vordering tot schadevergoeding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 65

Staatssteun: aandachtspunten voor Belgische ondernemingen

Pieter Van Cleynenbreugel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 73

I. Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 73

II. De Belgische onderneming als steunontvanger . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 74

Persoonlijke kopie van ()

Inhoud

Intersentia

xi

A. Wanneer ontvangt een onderneming “staatssteun”? . . . . . . . . . . . . . . 74

1. Selectieve voordelen door staten aan ondernemingen

toegekend . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 75

a. Door publieke instellingen of met publieke middelen

toegekend . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 75

b. Voordeel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 79

c. Ondernemingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 84

d. Selectiviteit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 92

e. Vervalsen of dreigen te vervalsen van mededinging . . . . . . . 97

f. Tussenbesluit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 99

2. Niet elk selectief voordeel is staatssteun: uitzonderingen op

artikel 107, lid 1 VWEU . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 100

3. Niet elke vorm van steun is noodzakelijk problematisch:

vrijstellingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 103

4. Niet elke vorm van op het eerste gezicht problematische

staatssteun blijft

dat ook ...: rechtvaardigingen . . . . . . . . . . . . . . 112

5. Samenvattend overzicht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 114

B. Wat kan en moet een onderneming doen wanneer zij vermoe-

delijk “staatssteun” zal ontvangen (maar deze nog niet ontvan-

gen heeft

)? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 116

1. Deelname aan administratieve en gerechtelijke procedures

tot aanmelding van nieuwe steunmaatregelen bij niet-uitge-

keerde steun . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 117

2. Verplichting tot eigen onderzoek door de onderneming? . . . . . 123

3. Aansprakelijkheid van de lidstaat voor stopzetten van

geplande steunregelingen? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 125

4. Samenvattend overzicht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 125

C. Wat kan een onderneming doen indien blijkt dat “staatssteun”

ontvangen werd zonder voorafgaande goedkeuring ervan door

de Europese Commissie? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 126

1. Terugvorderingsacties en verweer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 126

a. Steun werd uitgekeerd zonder goedkeuring door of

aanmelding bij de Commissie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 127

b. Steun werd uitgekeerd vóór goedkeuring van de Com-

missie, maar wordt vervolgens verenigbaar verklaard

met de interne markt . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 130

c. Steun werd uitgekeerd, maar wordt door de Commis-

sie als onverenigbaar beschouwd na afl

oop van een

formele procedure . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 131

2. Provisies met het oog op terugvordering?. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 135

Persoonlijke kopie van ()

Inhoud

xii

Intersentia

3. Kan de begunstigde onderneming de overheid aansprake-

lijk stellen voor het onterecht toekennen van “staatssteun”? . . . 135

4. Samenvattend overzicht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 138

III. De Belgische onderneming als concurrent van een steunontvanger . . . . 139

A. Wat kan en moet een onderneming doen wanneer zij vermoedt

dat een concurrent staatssteun ontvangen heeft

? . . . . . . . . . . . . . . . . 139

1. Klacht bij Europese Commissie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 140

2. Klacht bij betrokken overheid? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 143

3. Instellen van een vordering in rechte? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 144

B. Heeft

een concurrerende onderneming het recht om zelf ook

soortgelijke steun te ontvangen? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 145

1. Staatssteun is geen subjectief recht. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 145

2. Kan de concurrerende onderneming de overheid aanspra-

kelijk stellen voor het onterecht toekennen van staatssteun

aan een concurrent? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 146

3. Kan de concurrerende onderneming haar concurrent aan-

sprakelijk stellen voor de schade uit onrechtmatig uitge-

keerde steun? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 147

IV.

Do’s

en

don’ts

in de context van staatssteun . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 148

A.

Do’s

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 149

B.

Don’ts

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 151

C. Tips en tricks . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 153

Paginanummer

Mededingingsrecht: do’s en don’ts voor Belgische ondernemingen – Vol.2 – 2018

Reeks lus mercatorum

Beschrijving

Uitleeninformatie

Korte inhoud:

Inhoudstabel:

Nieuwe zoekopdracht