Inhoudstabel:

  • DEEL I: ONDERZOEKSKADER ....................................................................................................1 Hoofdstuk I. Probleemstelling en onderzoeksopzet...............................................................1 Hoofdstuk II. Onderzoeksopbouw en -methode ....................................................................6 DEEL II: PRIVAATRECHTELIJKE HANDHAVING VAN EU-MEDEDINGINGSRECHT..................11 Hoofdstuk I. Ontstaansgeschiedenis privaatrechtelijke handhaving ................................12 Afdeling I. Dynamisch samenspel tussen HvJ en EC ..............................................................14 §1. BRT v Sabam en conclusie van Gerven bij Banks v British Coal Corporation.............14 §2. Courage v Crehan, Moderniseringsverordening, Ashurst-rapport en Groenboek 2005 .............................................................................................................................................25 §3. Manfredi, Europees recht op schadevergoeding en eendelig vs. tweeledig schadevergoedingssysteem ..................................................................................................37 §4. Witboek Europese Commissie........................................................................................53 §5. Pfleiderer, Folien Fischer, Otis I en Donau Chemie.....................................................60 §6. Laatste rechte lijnen richting Schadevergoedingsrichtlijn............................................69 §7. Kone-arrest en conclusie advocaat-generaal Kokott ....................................................79 §8. Privaatrechtelijke handhaving en IPR...........................................................................90 §9. Schadevergoedingsrichtlijn .........................................................................................102 A. Algemeen .................................................................................................................102 B. Schadebegroting .......................................................................................................105 C. Erkenning Europees recht op schadevergoeding......................................................107 Afdeling II. Aansprakelijkheid EU(-instellingen) en lidstaten...............................................111 §1. Aansprakelijkheid EU-lidstaten als vergelijkingspunt voor aard recht op schadevergoeding ..............................................................................................................111 §2. Aansprakelijkheid EU(-instellingen) als vergelijkingspunt voor voorwaarden recht op schadevergoeding ..............................................................................................................145 §3. Tussentijdse conclusie..................................................................................................158 Afdeling III. Enkele duwtjes in de rug ...................................................................................165 Hoofdstuk II. Schadevergoedingsvorderingen als onderdeel van effectieve handhaving van EU-mededingingsrecht..................................................................................................167 Afdeling I. Eendelig schadevergoedingssysteem: Europese en nationale regels...................167 §1. Primair EU-recht.........................................................................................................170 §2. Doeltreffendheids- en gelijkwaardigheidsbeginsel......................................................186 §3. Secundair EU-recht .....................................................................................................196 §4. Europese soft law.........................................................................................................206 Afdeling II. Functie van privaatrechtelijke handhaving.........................................................208 §1. Wisselwerking tussen publiek- en privaatrechtelijke handhaving ...............................208 §2. Vergoedende en afschrikkende privaatrechtelijke handhaving ...................................212 Conclusie deel II....................................................................................................................223 XIV DEEL III: VAN PRIVATE EFFECTEN TOT SCHADE..................................................................225 Hoofdstuk I. Private effecten...............................................................................................225 Afdeling I. Overkoepelende private effecten .........................................................................228 Afdeling II. Effectondervindende marktdeelnemers..............................................................232 Afdeling III. Prijseffect...........................................................................................................238 Afdeling IV. Private effecten gekoppeld aan inbreuk ............................................................248 §1. Uitbuitende mededingingsrechtelijke inbreuken .........................................................249 §2. Uitsluitende mededingingsrechtelijke inbreuken.........................................................252 Hoofdstuk II. Privaatrechtelijke effecten en schade .........................................................257 Afdeling I. Privaatrechtelijke effecten....................................................................................257 Afdeling II. Schade.................................................................................................................261 §1. Schade vanuit Europees perspectief ............................................................................264 §2. Schade vanuit nationaal perspectief ............................................................................269 Afdeling III. Schadelijders .....................................................................................................269 Conclusie deel III..................................................................................................................272 DEEL IV: ECONOMISCHE BEGROTINGSMETHODEN EN -TECHNIEKEN.................................273 Hoofdstuk I. Algemene begrotingsprincipes......................................................................274 Afdeling I. Intersituationele vergelijking ...............................................................................274 Afdeling II. Doorberekening van meerkosten ........................................................................281 Afdeling III. Inherent schattingsgehalte .................................................................................288 Hoofdstuk II. Overzicht methoden en technieken.............................................................292 Afdeling I. Kwantitatieve intersituationele vergelijking ........................................................292 §1. Methoden en submethoden: overzicht en hiërarchie ...................................................292 §2. Twee fictieve basisvoorbeelden ...................................................................................301 §3. Vergelijkingsmethoden.................................................................................................304 A. Algemeen .................................................................................................................304 B. Enkelvoudige en meervoudige technieken...............................................................309 C. Enkelvoudige en meervoudige regressieanalyse ......................................................311 1. Basisinzichten regressieanalyse ...........................................................................311 2. Voordelen, nadelen en risico’s van regressieanalyse ...........................................330 D. Voor/na-methode......................................................................................................339 1. Beschrijving methode...........................................................................................339 2. Beschrijving technieken .......................................................................................343 3. Voordelen, nadelen en risico’s.............................................................................353 E. Crosssectionele methode ..........................................................................................357 1. Beschrijving methode...........................................................................................357 2. Beschrijving technieken .......................................................................................360 XV 3. Voordelen, nadelen en risico’s.............................................................................361 F. Difference-in-differences-methode ...........................................................................362 1. Beschrijving methode...........................................................................................362 2. Beschrijving technieken .......................................................................................364 3. Voordelen, nadelen en risico’s.............................................................................365 §4. Financiële methoden....................................................................................................367 A. Basis.........................................................................................................................367 B. Cost-plus-methode....................................................................................................372 C. Winstvergelijkingsmethode......................................................................................376 1. Eerste stap: bepaling van werkelijke situatie .......................................................379 2. Tweede stap: bepaling van contrafeitelijke situatie .............................................382 3. Derde stap: intersituationele vergelijking.............................................................383 4. Vierde stap: valuatie van verschillen....................................................................383 §5. Simulatiemethoden.......................................................................................................384 A. Industriële organisatiemodellen: basis.....................................................................384 B. Ondersteunende rol economisch-theoretische inzichten ..........................................388 C. Toepassing structurele methode ...............................................................................392 D. Voordelen, nadelen en risico’s.................................................................................396 Afdeling II. Kwalitatieve intersituationele vergelijking.........................................................397 §1. Begroting kwaliteitseffecten.........................................................................................397 §2. Overkoepelende beoordeling intersituationele vergelijking........................................398 Afdeling III. Valuatie van negatieve verschillen....................................................................400 §1. Valuatieprincipes en impact keuzes.............................................................................402 §2. Berekening interestvoet................................................................................................403 Conclusie deel IV ..................................................................................................................409 DEEL V: NATIONALE JURIDISCHE KADERS ...........................................................................413 Hoofdstuk I. Toepasselijk schadevergoedingsrecht ..........................................................413 Afdeling I. Inleidend overzicht onderzochte rechtsstelsels....................................................414 §1. België ...........................................................................................................................414 §2. Duitsland......................................................................................................................419 §3. Engeland & Wales.......................................................................................................423 §4. Nederland.....................................................................................................................434 Afdeling II. Basisvereisten recht op schadevergoeding .........................................................438 §1. Mededingingsrechtelijke inbreuk.................................................................................438 A. Traditioneel nationaal onrechtmatigheidsbegrip vs. mededingingsrechtelijke inbreuk .......................................................................................................................................438 B. Aansprakelijkheid ondernemingen...........................................................................450 C. Hoofdelijke gehoudenheid........................................................................................460 1. Verhouding inbreukmakers – benadeelde (algemeen).........................................460 2. Specifieke uitzonderingen hoofdelijke gehoudenheid .........................................464 3. Onderlinge verhouding inbreukmakers (algemeen).............................................467 4. Specifieke uitzonderingen onderlinge verhouding...............................................470 D. Bindende waarde inbreukbeslissing .........................................................................471 XV 3. Voordelen, nadelen en risico’s.............................................................................361 F. Difference-in-differences-methode ...........................................................................362 1. Beschrijving methode...........................................................................................362 2. Beschrijving technieken .......................................................................................364 3. Voordelen, nadelen en risico’s.............................................................................365 §4. Financiële methoden....................................................................................................367 A. Basis.........................................................................................................................367 B. Cost-plus-methode....................................................................................................372 C. Winstvergelijkingsmethode......................................................................................376 1. Eerste stap: bepaling van werkelijke situatie .......................................................379 2. Tweede stap: bepaling van contrafeitelijke situatie .............................................382 3. Derde stap: intersituationele vergelijking.............................................................383 4. Vierde stap: valuatie van verschillen....................................................................383 §5. Simulatiemethoden.......................................................................................................384 A. Industriële organisatiemodellen: basis.....................................................................384 B. Ondersteunende rol economisch-theoretische inzichten ..........................................388 C. Toepassing structurele methode ...............................................................................392 D. Voordelen, nadelen en risico’s.................................................................................396 Afdeling II. Kwalitatieve intersituationele vergelijking.........................................................397 §1. Begroting kwaliteitseffecten.........................................................................................397 §2. Overkoepelende beoordeling intersituationele vergelijking........................................398 Afdeling III. Valuatie van negatieve verschillen....................................................................400 §1. Valuatieprincipes en impact keuzes.............................................................................402 §2. Berekening interestvoet................................................................................................403 Conclusie deel IV ..................................................................................................................409 DEEL V: NATIONALE JURIDISCHE KADERS ...........................................................................413 Hoofdstuk I. Toepasselijk schadevergoedingsrecht ..........................................................413 Afdeling I. Inleidend overzicht onderzochte rechtsstelsels....................................................414 §1. België ...........................................................................................................................414 §2. Duitsland......................................................................................................................419 §3. Engeland & Wales.......................................................................................................423 §4. Nederland.....................................................................................................................434 Afdeling II. Basisvereisten recht op schadevergoeding .........................................................438 §1. Mededingingsrechtelijke inbreuk.................................................................................438 A. Traditioneel nationaal onrechtmatigheidsbegrip vs. mededingingsrechtelijke inbreuk .......................................................................................................................................438 B. Aansprakelijkheid ondernemingen...........................................................................450 C. Hoofdelijke gehoudenheid........................................................................................460 1. Verhouding inbreukmakers – benadeelde (algemeen).........................................460 2. Specifieke uitzonderingen hoofdelijke gehoudenheid .........................................464 3. Onderlinge verhouding inbreukmakers (algemeen).............................................467 4. Specifieke uitzonderingen onderlinge verhouding...............................................470 D. Bindende waarde inbreukbeslissing .........................................................................471 XVI §2. Schade..........................................................................................................................481 A. Aanspraakgerechtigden & beschermingsdoelstelling ..............................................481 B. Schade & integrale schadeloosstelling .....................................................................489 1. In concreto intersituationele vergelijking.............................................................489 2. Voorzienbaarheid schade .....................................................................................499 3. Invulling zekerheidsvereiste schade en schadeomvang .......................................501 4. Integrale schadeloosstelling, punitieve schadevergoedingen en voordeelafdracht ..................................................................................................................................506 C. Doorberekening van meerkosten..............................................................................516 1. Kwalificatie doorberekening ................................................................................516 2. Erkenning doorberekeningsverweer, maar pragmatische terughoudendheid.......522 a. Duits recht........................................................................................................523 b. Engels recht .....................................................................................................529 c. Nederlands recht ..............................................................................................539 3. Lessen voor Belgisch recht...................................................................................544 4. Gederfde winst wegens doorberekening ..............................................................548 5. Vermoeden van doorberekening ..........................................................................551 D. Schadevermoeden bij kartelinbreuken .....................................................................558 E. Interesten...................................................................................................................567 §3. Oorzakelijk verband.....................................................................................................567 A. Algemeen .................................................................................................................567 B. Zekerheidsvereiste oorzakelijk verband ...................................................................581 C. Verlies van een kans.................................................................................................582 Afdeling III. Omkaderende modaliteiten................................................................................595 §1. Bewijslast en bewijsstandaard.....................................................................................595 A. Bewijslast .................................................................................................................595 B. Bewijsstandaard........................................................................................................604 1. Algemeen..............................................................................................................604 2. Schadeomvang......................................................................................................608 §2. Toegang tot bewijsmateriaal .......................................................................................613 A. Algemene regeling ...................................................................................................614 B. Bijzondere regeling privaatrechtelijke handhaving van mededingingsrecht............623 C. Beperkingen toegang tot bewijsmateriaal ................................................................629 §3. Rol van deskundigen en bijstand mededingingsautoriteit ...........................................638 A. Gerechtsdeskundigen ...............................................................................................638 B. Partijdeskundigen .....................................................................................................647 C. Bijstand mededingingsautoriteiten ...........................................................................653 §4. Collectieve schadevergoedingsmogelijkheden.............................................................654 A. Representatieve vordering tot collectief herstel .......................................................657 1. Belgisch recht.......................................................................................................657 2. Nederlands recht...................................................................................................665 3. Duits recht ............................................................................................................672 4. Engels recht ..........................................................................................................676 a. Algemeen .........................................................................................................676 b. Externe financiering.........................................................................................687 B. Cessiemodel..............................................................................................................693 C. Conclusie in het licht van onderzoeksopzet .............................................................702 §5. Bevoegde gerechtelijke instanties................................................................................703 XVII §6. Kosten ..........................................................................................................................712 §7. Schikkingen ..................................................................................................................718 Hoofdstuk II. Schadebegroting ...........................................................................................727 Afdeling I. Schatting schadeomvang......................................................................................727 §1. Wettelijke schattingsbevoegdheid ................................................................................729 §2. Jurisprudentieel ontwikkelde schattingsbevoegdheid..................................................735 Afdeling II. Voortdurende en toekomstige schade.................................................................755 Afdeling III. Concrete en abstracte schade(begroting)...........................................................760 §1. Onderscheid concreet en abstract gehalte van schade en schadebegroting ...............760 §2. Interest als voorbeeld concrete of abstracte schadebegroting ....................................766 Afdeling IV. Enkele uitsmijters..............................................................................................774 §1. Aparte beoordeling aansprakelijkheid en schade(omvang) ........................................774 §2. Schadebeperkingslast...................................................................................................777 Conclusie deel V....................................................................................................................780 DEEL VI: BALANS TUSSEN ACCURAATHEID EN PRAKTISCHE TOEPASBAARHEID.................783 Hoofdstuk I. Integraliteitsprincipe: setting the tone ..........................................................784 Hoofdstuk II. Correcties op self-destructing integraliteitsprincipe..................................787 §1. Bestaande correcties doorheen schadevergoedingsbeoordeling.................................787 §2. Correcties bij schadebegroting: enkele normatieve voorstellen .................................788 Hoofdstuk III. Recht en economie: match made in heaven...............................................795 ALGEMEEN BESLUIT...............................................................................................................807 §1. Eendelig schadevergoedingssysteem van privaatrechtelijke handhaving ...................808 §2. Private effecten, privaatrechtelijke effecten en schade................................................813 §3. Economische begrotingsmethoden en -technieken ......................................................814 A. Algemene begrotingsprincipes.................................................................................814 B. Methoden en technieken...........................................................................................816 C. Kwalitatieve intersituationele vergelijking: totaalbeoordeling ................................819 §4. Nationale juridische kaders.........................................................................................820 A. Privaatrechtelijke handhaving als onderdeel van gemeenrechtelijk schadevergoedingsrecht ................................................................................................820 B. Eigenheid van privaatrechtelijke handhaving ..........................................................825 C. Schadebegroting .......................................................................................................827 §5. Balans tussen accuraatheid en praktische toepasbaarheid.........................................831 BIBLIOGRAFIE ........................................................................................................................833 XVII §6. Kosten ..........................................................................................................................712 §7. Schikkingen ..................................................................................................................718 Hoofdstuk II. Schadebegroting ...........................................................................................727 Afdeling I. Schatting schadeomvang......................................................................................727 §1. Wettelijke schattingsbevoegdheid ................................................................................729 §2. Jurisprudentieel ontwikkelde schattingsbevoegdheid..................................................735 Afdeling II. Voortdurende en toekomstige schade.................................................................755 Afdeling III. Concrete en abstracte schade(begroting)...........................................................760 §1. Onderscheid concreet en abstract gehalte van schade en schadebegroting ...............760 §2. Interest als voorbeeld concrete of abstracte schadebegroting ....................................766 Afdeling IV. Enkele uitsmijters..............................................................................................774 §1. Aparte beoordeling aansprakelijkheid en schade(omvang) ........................................774 §2. Schadebeperkingslast...................................................................................................777 Conclusie deel V....................................................................................................................780 DEEL VI: BALANS TUSSEN ACCURAATHEID EN PRAKTISCHE TOEPASBAARHEID.................783 Hoofdstuk I. Integraliteitsprincipe: setting the tone ..........................................................784 Hoofdstuk II. Correcties op self-destructing integraliteitsprincipe..................................787 §1. Bestaande correcties doorheen schadevergoedingsbeoordeling.................................787 §2. Correcties bij schadebegroting: enkele normatieve voorstellen .................................788 Hoofdstuk III. Recht en economie: match made in heaven...............................................795 ALGEMEEN BESLUIT...............................................................................................................807 §1. Eendelig schadevergoedingssysteem van privaatrechtelijke handhaving ...................808 §2. Private effecten, privaatrechtelijke effecten en schade................................................813 §3. Economische begrotingsmethoden en -technieken ......................................................814 A. Algemene begrotingsprincipes.................................................................................814 B. Methoden en technieken...........................................................................................816 C. Kwalitatieve intersituationele vergelijking: totaalbeoordeling ................................819 §4. Nationale juridische kaders.........................................................................................820 A. Privaatrechtelijke handhaving als onderdeel van gemeenrechtelijk schadevergoedingsrecht ................................................................................................820 B. Eigenheid van privaatrechtelijke handhaving ..........................................................825 C. Schadebegroting .......................................................................................................827 §5. Balans tussen accuraatheid en praktische toepasbaarheid.........................................831 BIBLIOGRAFIE ........................................................................................................................83

Paginanummer

Nieuwe zoekopdracht

Generic filters
Uitleenbaar
Ja
Nee
Jaartal
Filter by Type
Monografie
Reeks
Tijdschrift