Statuut en deontologie van de magistraat 2020

Beschrijving

Auteur: Blockx J., De Codt J., De Riemaecker X., Denoyelle E., E.A., Van Ransbeeck R.

Type werk: Monografie

Uitgever: Die Keure, Brugge 2020

Aantal pagina's: 648 p.

Barcode: GT00009879

ISBN: 9789048638284

Beschikbaar: ja

Uitleeninformatie

Deel van:

Aantal exemplaren: 2

Uitleenbaar: Ja

Plaatskenmerk:

PRO 2 RIEM 2020

Korte inhoud:

De rechterlijke organisatie heeft sinds de belangrijke justitiële hervormingen van 1999 voortdurend veranderingen ondergaan. Dit heeft het Instituut voor Gerechtelijke Opleiding en de decanen van de Belgische rechtsfaculteiten ertoe aangezet om dit werk opnieuw uit te geven.

Het doel van dit boek is het geven van een volledig beeld van het statuut van de magistraat en dit in het bijzonder voor diegenen die geïnteresseerd zijn om voor dit beroep te kiezen en voor diegenen die dit beroep reeds uitoefenen. Dit boek zal hen in staat stellen om hun statuut en de context van hun werk beter te leren begrijpen.

Deze studie spitst zich vooral toe op het statuut van de magistraten van de zetel en het Openbaar Ministerie, maar daarnaast worden ook de raakvlakken met het statuut van de raadsheren in sociale zaken, rechters in sociale zaken, consulaire rechters en parketjuristen die moeten zetelen als Openbaar Ministerie in de politierechtbank aangesneden.

Naast de fundamentele waarborgen omvat het statuut van de magistratuur uiteraard ook de organisatie en het functioneren van de leden van de rechterlijke orde, de wijze van aanwerving, de bevorderingen, de hiërarchie en de onverenigbaarheden. Ook wordt er aandacht besteed aan de beroepsdeontologie, de sociale rechten, de toepassing van het strafecht ten aanzien van magistraten, tucht en aansprakelijkheid van magistraten.

Inhoudstabel:

Algemene inleiding *
Door X. De Riemaecker en R. Van Ransbeeck 1
Algemeen deel 5
De plaats van de rechterlijke macht in de staat en zijn logisch gevolg:
de onafhankelijkheid van de magistraat 7
Hoofdstuk 1. De institutionele onafhankelijkheid 9
Afdeling 1. Beginselen *Door X. De Riemaecker 9
Afdeling 2. De Hoge Raad voor de Justitie *Door X. De Riemaecker 14
De oprichting 14
Samenstelling 14
De leden van de Hoge Raad voor de Justitie 15
De magistraten 16
De niet-magistraten 17
Gemeenschappelijke bepalingen voor alle leden van de Hoge Raad voor de Justitie 18
De voornaamste organen van de Hoge Raad 19
De algemene vergadering 19
De benoemings- en aanwijzingscommissie 21
De verenigde benoemings- en aanwijzingscommissie 21
De advies- en onderzoekscommissie 22
De verenigde advies- en onderzoekscommissie 22
Het Bureau 23
Opdrachten 23
Afdeling 3. De onafhankelijkheid van de rechtscolleges Door S. Van Drooghenbroeck en J. Velaers 24
Het legaliteitsbeginsel 25
Het verbod op de buitengewone rechtbanken en commissies 30
De oprichting, door de Grondwet zelf, van de hoven en rechtbanken van de rechterlijke orde 31
Afdeling 4. Vertegenwoordiging van de rechterlijke macht *Door X. De Riemaecker 35
Afdeling 5. De korpsoverstenDoor E. Dernicourt 38
Algemeen 38
Titularissen van een mandaat van korpschef 38
Dit is een vertaalde tekst. De originele tekst werd in het Frans opgesteld en gepubliceerd in Statut et déontologie du magistrat, Bruxelles, la Charte, 2020.
Benoemingsvoorwaarden 39
Rechtsmacht en wettelijke opdrachten van de korpschefs van de hoven en rechtbanken 41
Wettelijke opdrachten van de korpschefs van het Openbaar Ministerie 43
Afdeling 6. De Adviesraad voor de Magistratuur *Door H. Louveaux 46
Historiek 47
Opdracht van de Adviesraad van de magistratuur 48
De verkozen leden van de Adviesraad van de magistratuur 48
Structuur en werking van de Adviesraad van de magistratuur 50
Praktische informatie 51
Verwezenlijkingen en toekomstperspectieven 52
Enkele eindbeschouwingen 53
Afdeling 7. Het College van de hoven en rechtbanken Door I. Dupré 54
Algemene context 54
Het College van de hoven en rechtbanken 58
Historiek 58
Samenstelling 59
Mandaat en verkiezing 60
Werking 64
Bevoegdheid en opdrachten 65
Bevoegdheid en opdrachten van het College sedert 1 april 2014 65
Cobeheer in de transitiefase 70
Na invoering van het autonoom beheer 72
Vertegenwoordigingsbevoegdheid 73
Ondersteuning 75
Directiecomités 79
Sedert 1 april 2014 79
Na overdracht van het autonoom beheer 80
Hof van Cassatie 82
Afdeling 8. Het College van de procureurs-generaal en het College van het Openbaar Ministerie Door E. Dernicourt 84
Het College van procureurs-generaal 84
Algemeen 84
Oprichting 84
Samenstelling 86
Opdrachten 86
Werking 87
De expertisenetwerken 88
De bijstandsmagistraten 89
Het College van het Openbaar Ministerie 89
Oprichting 89
Het College van het Openbaar Ministerie 90
Samenstelling 90
Werking 91
Opdrachten 91
De steundienst van het Openbaar Ministerie 92
Afdeling 9. Het beheermodel Door I. Dupré 92
Actuele context 92
De financiering van de rechterlijke macht 92
Het beheer van de rechterlijke macht 94
Onafhankelijkheid en financiering 97
Naar een verzelfstandigd beheer voor de rechterlijke organisatie 100
Situering 100
Het duaal model 101
De over te dragen bevoegdheden 102
De beheerovereenkomsten en beheerplannen 102
De beheerovereenkomst met de Colleges van de hoven en rechtbanken 102
Het beheerplan van de gerechtelijke entiteiten 104
Het Hof van Cassatie 105
Het financieringsmodel 105
De beleids-, beheer- en budgetcyclus 107
Het beheer 108
De evaluatie en controle 109
De evaluatie van beheerplannen en de beheerovereenkomst 110
De beheercontrole 112
Controle door de uitvoerende macht 112
Controle door de wetgevende macht 113
De Hoge Raad voor de Justitie 114
Evaluatie van het beheermodel 114

Hoofdstuk 2. De functionele onafhankelijkheid Door M. Mallien 115
Afdeling 1. De functionele onafhankelijkheid van magistraten van de zetel * 115
Aard en juridische grondslag 115
De rechterlijke onafhankelijkheid als grondwettelijk voorschrift
en als algemeen rechtsbeginsel 115
De rechterlijke onafhankelijkheid als fundamenteel recht van de rechtzoekende 116
Precieze betekenis en voorwerp van de functionele onafhankelijkheid 118
Onafhankelijkheid en onpartijdigheid van de rechters 118
Specifiek voorwerp van de functionele onafhankelijkheid 120
Onderscheid tussen de functionele onafhankelijkheid en de institutionele onafhankelijkheid 120
Drieledig voorwerp van de functionele onafhankelijkheid 120
Functionele onafhankelijkheid en autonomie van de rechter 121
Interne en externe functionele onafhankelijkheid 122
Externe functionele onafhankelijkheid jegens andere machten 122
Algemeen 122
Jegens de uitvoerende macht 123
Jegens de wetgevende macht 125
Interne functionele onafhankelijkheid jegens de andere magistraten van de zetel 127
Jegens andere rechtbanken 127
Jegens tuchtinstanties 128
Functionele onafhankelijkheid en evaluatie van rechters 129
Jegens de korpschef: standaardvonnissen, mobiliteit van rechters en risico op “verhulde” tuchtsancties? 130
Afdeling 2. Functionele onafhankelijkheid van de magistraten van het Openbaar Ministerie * 132
Onafhankelijkheid 132
Positief injunctie- en controlerecht van de minister van Justitie en de communautaire en gewestelijke regeringen 134
Algemeen beleid van het College van procureurs-generaal 135
Afdeling 3. Onafhankelijkheid en controlemechanismen 136
Interne controlemechanismen 136
Beginselen * Door X. De Riemaecker 136
De evaluatie van de magistraten * Door C. Denoyelle en C. Slechten 138
Inhoud van de evaluatie 138
De periodieke evaluatie 139
Het evaluatiedossier 139
De beoordelaars 139
Periodiciteit 139
Onderdelen 140
Het planningsgesprek 140
Het functioneringsgesprek 140
Het evaluatiegesprek 140
De beoordeling 141
De evaluatie van (adjunct-)mandaten en bijzondere mandaten 142
Adjunct-mandaten en bijzondere mandaten 142
De evaluatie van korpschefs 142
De vernietiging door het Grondwettelijk Hof van de
evaluatieregeling voor korpschefs van de zetel 142
De regeling voor korpschefs van het Openbaar
Ministerie (OM) 143
Samenstelling van het evaluatiecollege 143
Inhoud van de evaluatie 144
Het follow-upgesprek 144
Het evaluatiegesprek 145
Het lot van de korpschefs na het einde van hun mandaat 146
Interne controle mechanismen Door E. Dernicourt 147
Organisatiebeheersing 147
Externe controlemechanismen van de rechterlijke macht *Door X. De Riemaecker 150
De controle uitgeoefend door de federale uitvoerende macht 150
De controle uitgeoefend door de wetgevende macht – Federale Kamer van Volksvertegenwoordigers 151
De controle uitgeoefend door de Hoge Raad voor de Justitie 155
De informele externe controle uitgeoefend door de media en de balie *
Door J. Englebert 160
De controle door de media 160
De controle door de balie 161
Bijzonder deel 163

Titel 1. Toegang tot de magistratuur en loopbaan binnen de magistratuur 165
Hoofdstuk 1. De toegang tot de magistratuur Door P. Taelman 167
Afdeling 1. Inleiding en historisch overzicht 167
Inleiding 167
De klassieke benoemingsvoorwaarden 167
De inmenging van de partijpolitiek bij de benoemingen in de magistratuur 168
De pogingen tot objectivering van de toegang tot de magistratuur 170
De wet van 18 juli 1991 171
Oprichting Hoge Raad voor de Justitie, nieuw artikel 151 Grondwet
en wet 22 december 1998 174
Afdeling 2. De benoemingen in de magistratuur 174
Inleiding 174
Toegang tot de magistratuur via examens 176
Inleiding 176
Het examen inzake beroepsbekwaamheid en het vergelijkend examen tot de gerechtelijke stage 179
Gemeenschappelijke bepalingen voor de wijze en voorwaarden voor de organisatie van deze examens 179
Het vergelijkend examen tot de gerechtelijke stage 179
Het examen inzake beroepsbekwaamheid 183
Het mondelinge evaluatie-examen 186
De gerechtelijke stage 189
Historiek 189
De benoeming tot gerechtelijk stagiair 191
Het verloop van de stage 192
Opleiding tot magistraat 199
De benoemingsvoorwaarden 201
De basisbenoemingen 201
De bevorderingsbenoemingen 205
Mutatiebenoemingen 207
De benoemingsprocedure 209
Plaatsvervangende magistraten 220

Hoofdstuk 2. De verdere loopbaan binnen de magistratuur * Door P. Thiriar 225
Afdeling 1. Inleiding 225
Afdeling 2. De aanwijzing in mandaten 226
De aanwijzingsvoorwaarden 226
De mandaten van korpschef (art. 58bis, 2° Ger.W.) 226
De adjunct-mandaten (art. 58bis, 3° Ger.W.) 229
De bijzondere mandaten (art. 58bis, 4° Ger.W.) 231
De mandaten in tuchtrechtcolleges (art. 58bis, 5° Ger.W.) 233
De aanwijzingsprocedure 233
De mandaten van korpschef 233
De adjunct-mandaten 237
De bijzondere mandaten 238
De mandaten in tuchtrechtcolleges 239
De duur en de beëindiging van de mandaten 240
De mandaten van korpschef 240
De adjunct-mandaten 246
De bijzondere mandaten 248
De mandaten in tuchtrechtcolleges 249
De cumulatie van mandaten 249

Hoofdstuk 3. De plaatsvervangende rechters en lekenrechters *Door A. Kittel 251
Afdeling 1. Oorspronkelijke bepalingen in het Gerechtelijk Wetboek 251
Afdeling 2. Evolutie van de functie van plaatsvervangende magistraten en rechters 253
Afdeling 3. Benoemingsvoorwaarden 255
Afdeling 4. Tucht en het voorrecht van rechtsmacht 257
Afdeling 5. De toekomst 259

Hoofdstuk 4. De opleiding van magistraten
Door R. Van Ransbeeck 263
Afdeling 1. Inleiding 263
Afdeling 2. Het Instituut voor Gerechtelijke Opleiding 263
Afdeling 3. Opleidingen aangeboden door het IGO 265
Initiële opleidingen 265
De gerechtelijke stage 265
Initiële opleidingen voor startende magistraten 266
Opleidingen voor het verwerven van een brevet voor het uitoefenen van bepaalde mandaten 267
Permanente vorming 267
Internationale vormingen 268
Loopbaanbegeleiding 268

Titel 2. Interne democratie: rangorde – voorrang – hierarchie 271
Hoofdstuk 1. Rangorde en voorrang – de voorschriften van het Gerechtelijk Wetboek
Door K. Moens en A. Guissart 273
Afdeling 1. Ranglijsten algemeen 274
Afdeling 2. Ranglijsten – Uitsplitsing per rechtsmacht 274
Hof van Cassatie 274
De hoven van beroep en de arbeidshoven 275
Het federaal parket 275
De rechtbanken van eerste aanleg, de arbeidsrechtbanken en de
ondernemingsrechtbanken 275
De vredegerechten 276
De politierechtbanken 276
Afdeling 3. Rangorde aan de hand van de ranglijsten 276
Openbare plechtigheden en vergaderingen van hoven en rechtbanken 277
II Rangorde tussen magistraten die in dezelfde kamer zitting hebben 278
Afdeling 4. Rangorde – Bijzondere hypotheses 279
De magistraat (en de griffier van de rechterlijke orde) die in zijn
ambt wordt hersteld na het te hebben neergelegd 279
De militaire magistraat 279
Een lid van de griffie van een krijgsraad 279
De verbindingsmagistraat in jeugdzaken 280
Afdeling 5. Rangorde en voorrang – Hiërarchie 280
Verhindering en vervanging 280
Verhindering en vervanging – Bepaaldelijk opgedragen ambtsverrichtingen 280
Dienst van de zitting bij verhindering of vacature 280
Verhindering en vervanging – raadsheer of rechter 281
Verhindering en vervanging – Plaatsvervangend raadsheer 281
Verhindering en vervanging – Rechter/plaatsvervangend rechter 281
Verhindering en vervanging – Vrederechter/politierechter 282
Verhindering en vervanging – Substituten-procureur-generaal
en substituten-generaal 282
Verhinderingen en vervangingen – Substituten-procureur des
Konings gespecialiseerd in strafuitvoeringszaken 283
Afwezigheid en verlof 283
Tucht 284
Toezicht 284
Hoven en rechtbanken 284
Minister van Justitie 284
Openbaar Ministerie 284

Hoofdstuk 2. Interne democratie: de algemene vergaderingen en de korpsvergaderingen * Door X. De Riemaecker 285
Afdeling 1. De algemene vergadering 285
Afdeling 2. De korpsvergadering 288

Titel 3. De vervolging van magistraten *Door J. de Codt 289
Introductie 291

Hoofdstuk 1. Toepassingsgebied 294
Afdeling 1. Ratione personae 294
Afdeling 2. Ratione temporis 295
Afdeling 3. Ratione materiae 295
Beginsel 295
Uitzonderingen 297
Afdeling 4. De samenhang 297

Hoofdstuk 2. De vervolging en berechting van wanbedrijven 299
Afdeling 1. Algemene regels 299
De instelling en uitoefening van de strafvordering: een monopolie van de procureur-generaal 299
Het opsporingsonderzoek 300
De ademtest en de ademanalyse 301
Het verval van de strafvordering tegen betaling van een geldsom 302
Het gerechtelijk onderzoek 303
Voorlopige hechtenis 305
Afsluiting van het gerechtelijk onderzoek 306
De berechting 307
Afdeling 2. Bijzondere regels 307
Toepassingsgebied 308
Ratione materiae 308
Ratione personae 308
Bevoegdheden van de procureur-generaal bij het hof van beroep 310
De rol van de minister van Justitie 311
De rol van de procureur-generaal bij het Hof van Cassatie 311
Taak die toekomt aan het Hof van Cassatie en de te volgen procedure voor dit Hof 311
Buitenvervolgingstelling 312
Bijkomend onderzoek 312
Verwijzing 313
Verjaring van de strafvordering 314

Hoofdstuk 3. De vervolging en berechting van misdaden 315
Afdeling 1. Algemene regels 315
Bevoegdheden van de procureur-generaal bij het afsluiten van het
gerechtelijk onderzoek 315
Bevoegdheden van de kamer van inbeschuldigingstelling 316
Afdeling 2. Bijzondere regels 317
Misdaden gepleegd buiten het ambt 318
Misdaden gepleegd in de uitoefening van het ambt 318
De aanhangigmaking bij het Hof van Cassatie 319
Onderzoek, voorlopige hechtenis en regeling van de rechtspleging 320
Conclusie 323

Titel 4. Financieel statuut van de magistraat: wedde, weddebijslagen en premies Door G. De Ryck 325

Titel 5. Sociaal statuut 335
Hoofdstuk 1. Sociale bescherming Door R. Janvier en G. Van Limberghen 337
Afdeling 1. Inleiding 337
Afdeling 2. Bijdragen 338
Op de bezoldiging van de magistraten 338
Op de vervangingsinkomens van de magistraten 339
Afdeling 3. Bescherming tegen diverse sociale risico’s 340
Gezondheidszorg 340
Algemeen 340
Toegang 340
Prestaties 341
Administratieve facetten 343
Ziekte of ongeval privéleven 343
Algemeen 343
Bijzondere bescherming 344
Rechtspositie van de magistraten 345
Ouderschap 346
Arbeidswet 346
Vervangingsinkomen 347
Rechtspositie van de magistraten 348
Arbeidsongeval 349
Juridische basis 349
Begrip en bewijs 350
Schadeloosstelling 351
Administratieve procedure 354
Beroepsziekte 355
Werkloosheid 357
Quid in geval van eenzijdige beëindiging van de statutaire arbeidsrelatie? 357

Hoofdstuk 2. Wettelijke pensioenen van de magistraten Door R. Janvier 359
Afdeling 1. Context 359
Afdeling 2. Toepasselijke pensioenwetgeving 361
Afdeling 3. Toegang tot het rustpensioen 363
Normale pensioenleeftijd 363
Verderzetting van het ambt na de normale pensioenleeftijd 365
Tijdelijke verlenging 365
Langdurige verlenging 365
Zetelen als plaatsvervangend magistraat 366
Vervroegd rustpensioen 366
Regel 366
Tijdsbonificatie voor diploma 367
Verhogingscoëfficiënt 368
Vroegtijdig ziektepensioen 369
Principes 369
Ambtshalve pensionering om gezondheidsredenen 370
Type beslissingen 370
Toekomstige hervorming? 372
Afdeling 4. Berekening van het rustpensioen 372
Formule 372
Aanneembare diensten 373
Uitgangspunt 373
Afwezigheden 374
Militaire diensten sensu lato 375
Quid in geval van onderbreking van het ambt van magistraat? 375
Bijzondere diplomabonificatie voor magistraten 375
Van bonificatie… 375
… Tot regularisatie 377
Principe 377
Bijdrage 377
Weerslag op de berekening van het pensioen 378
Afweging 378
Tijdelijke en contractuele diensten 378
Tantième 379
Regel 379
Voor de hervorming-Di Rupo 380
Algemeen tantième van 30 in geval van pensionering
wegens leeftijd 380
Gecombineerd tantième van 30 en 35 in geval van vroegtijdig ziektepensioen 380
Schematische overzichten 380
Na de hervorming-Di Rupo 382
Toekomstige hervorming-Michel? 382
Referentiewedde 384
Referteperiode 384
Bestanddelen 384
Minima 386
Toegangsvoorwaarden 386
Bedragen 386
Maxima 388
Afdeling 5. Overlevingspensioen en overgangsuitkering 390
Rechthebbenden 390
Toegang 390
Huwelijksduur 390
Leeftijdsvoorwaarde 391
Berekening 392
Formule 392
Samenloop van rechthebbenden 393
Pensioen bij (echt)scheiding 393
Feitelijke scheiding 393
Echtscheiding 393
Principe 393
Leeftijdsvoorwaarde 393
Berekening 394
Minimum en maximum 395
Afdeling 6. Betaling van het pensioen 395
Cumulatie 395
Cumulatie met een beroepsactiviteit 395
Cumulatie met een vervangingsinkomen 396
Cumulatie van pensioenen 397
Unieke betaling 397
Indexering 398
Perequatie 398

Titel 6. Deontologie en tucht 399
Hoofdstuk 1. De deontologie * Door X. De Riemaecker 401
Inleiding 401
Afdeling 1. De deontologie en haar doelstellingen 401
Afdeling 2. De basisbeginselen: onafhankelijkheid en onpartijdigheid 404
Onafhankelijkheid 404
Onpartijdigheid 406
Afdeling 3. Codificatie 408
Afdeling 4. Artikel 404 van het Gerechtelijk Wetboek: het algemeen rechtsbeginsel van goed gedrag en de hoge ethische standaarden die
eruit voortvloeien 411
Bekwaamheid en professionaliteit 414
Bekwaamheid 414
Professionaliteit 415
Loyaliteit, objectiviteit en integriteit 418
Dit is een vertaalde tekst. De originele tekst werd in het Frans opgesteld en gepubliceerd in Statut et
Loyaliteit en objectiviteit 418
Integriteit 422
Discretie en waardigheid 424
Discretie 424
Waardigheid in het privéleven 428
Afdeling 5. Wettelijk bepaalde beroepsverplichtingen 429
Diverse bepalingen 429
Motiveren van beslissingen 430
Volgorde van de behandeling van zaken 431
Rechtsweigering 431
Afwezigheden en verlof 431
Naleving van de termijnen 432
Verhaal op de rechter 433
Onttrekking 433
Redenen tot onthouding 434

Hoofdstuk 2. Specifiek onderzoek van bepaalde deontologische thema’s 435
Afdeling 1. Het beroepsgeheim van de magistraat en het geheim van het beraad Door F. Blockx 435
Inleiding 435
Het beroepsgeheim – Algemene principes 435
Ratio legis 435
Persoonlijk toepassingsgebied 436
Materieel toepassingsgebied 437
Het beroepsgeheim beschermt de belangen van welbepaalde
geheimgerechtigden 439
Het beroepsgeheim van de magistraat 440
Het geheim van het beraad 442
Situering 442
Situaties waarin een schending van het geheim van het beraad
een schending van het beroepsgeheim zal opleveren 444
Ontwerpen waarover nog niet werd beraadslaagd 446
Het geheim van het beraad van de alleenzetelende rechter 446
“Separate opinions”? 447
Toepassing 447
Met wie kan informatie worden gedeeld? 447
Welke informatie kan worden gedeeld? 448
Besluit 450
Afdeling 2. De vrijheid van meningsuiting en de vrijheid van vereniging *
Door J. Englebert 451
De magistraat en de vrijheid van meningsuiting 451
De plicht tot terughoudendheid opnieuw op de juiste plaats zetten 451
Het stilzwijgen van magistraten bij de uitoefening van hun rechterlijke functie 454
De meningsuiting van een magistraat buiten zijn rechterlijke functie 455
De inbreng van de Gids voor de magistraten 455
De meningsuiting van magistraten over de disfunctiets van
de rechterlijke macht 456
De zaak Guja tegen Moldavië 456
De zaak Koudechkina tegen Rusland 457
Lessen uit deze twee geschillen 458
Voorzichtigheid en loyauteit wanneer een magistraat het
gedrag van zijn collega’s ter discussie stelt 459
De zaak Di Giovanni tegen Italië 459
De zaak Poyraz tegen Turkije 460
Het belang van de openbare meningsuiting van magistraten over
bepaalde politieke misstanden tegenover de rechtsstaat 461
De zaak Kayasu tegen Turkije 461
De zaak Baka tegen Hongarije 462
Een nog steeds kwetsbaar recht en een noodzakelijke waakzaamheid 465
De magistraat en de vrijheid van vereniging 466
Afdeling 3. Belangenconflicten: wrakingen en onverenigbaarheden
Door J. Flo 467
Inleiding 467
Grondwettelijk kader 468
Vereisten onder artikel 6.1 EVRM 469
Inleiding 469
Onverenigbaarheden die voortvloeien uit de onafhankelijkheid 470
Onverenigbaarheden die voortvloeien uit de onpartijdigheid 471
Onverenigbaarheden naar Belgisch recht 473
Verbod van cumulatie 474
Algemeen verbod op cumulatie van rechterlijke ambten 474
Specifieke onverenigbaarheden 476
Verbod om consult te geven of op te treden als arbiter of
bemiddelaar 478
Verbod om commerciële activiteiten te ontplooien 479
Assessoren in de strafuitvoeringsrechtbank 480
Bloed- en aanverwantschap 481
Sanctieregeling 482
Nietigheid van het vonnis 482
Onttrekking 482
Wraking 484
Afdeling 4. Specifieke kenmerken van de deontologie van raadsheren en rechters in sociale zaken alsook van rechters in ondernemingszaken * Door X. De Riemaecker en M.-A. Franquinet 489
Bijzonder statuut 489
Bijzonderheden 493
Bijzondere aandachtspunten 494
Afdeling 5. FAQ – Veelgestelde vragen * Door X. De Riemaecker en M.-A. Franquinet 499
Wegcontroles 499
Handelaar, schuldeiser van de rechter, procespartij 500
Voormalige werkgever betrokken in de zaak 500
Eerdere kennisname van het geschil 501
Sociale netwerken 501
Lid van een vzw, bestuur van onroerend goed, een oudervereniging,
een serviceclub 504
Verzoek om juridisch advies door vrienden of familieleden 505
Magistraat die zijn eigen zaak bepleit 505
Politicus/politica, echtgeno(o)t(e)/partner van de magistraat 506
Vereniging van magistraten 507
Illegaal gedrag van vrienden 507
Contact tussen rechters en procureurs 507
Slotbemerking 508

Hoofdstuk 3. Gedragsregels afgeleid uit de tuchtrechtspraak * Door X. De Riemaecker 509
Inleiding 509
Overzicht van de rechtspraak van 1973 tot 1997 510
Waarschuwing 510
Enkele censuur 512
Censuur met berisping 513
Schorsing (met inhouding van wedde) 514
Ontzetting uit het ambt of afzetting 514
Overzicht van de rechtspraak van 1998 tot 2001 516
Overzicht van de gepubliceerde rechtspraak van 2001 tot 2011 516
Overzicht van de rechtspraak van 2011 en 2012 518
Overzicht van de rechtspraak van de tuchtrechtbank en de tuchtrechtbank in hoger beroep van 2014 tot 2018 518

Titel 7. Tuchtrecht voor magistraten Door S. Verbist 521
Inleiding 523

Hoofdstuk 1. Krachtlijnen van het huidige tuchtrecht voor magistraten 524
Achtergrond 524
Eerste krachtlijn: de oprichting en organisatie van tuchtrechtscolleges 524
Tweede krachtlijn: een efficiënte rechtspleging met een versterkte rol voor het Openbaar Ministerie 526
Derde krachtlijn: een koppeling tussen evaluatie en tucht? 526
Vierde krachtlijn: eenduidigheid van de mogelijke tuchtstraffen 527
Vijfde krachtlijn: duidelijker beleid inzake ordemaatregelen 527

Hoofdstuk 2. De tuchtrechtscolleges 528
Algemeen 528
De aanwijzing van rechters en raadsheren in de tuchtrechtscolleges 532
De aanwijzing van assessoren in de tuchtrechtscolleges 535
De installatie van de leden van de respectieve tuchtrechtscolleges 538
Het voorzitterschap en de ad-hocsamenstelling van de respectieve tuchtrechtscolleges 538

Hoofdstuk 3. De tuchtstraffen 540
Hoofdstuk 4. De ordemaatregelen 545
Hoofdstuk 5. Overheden bevoegd voor het instellen van een tuchtprocedure 547
Hoofdstuk 6. Klachten van particulieren of van de Hoge Raad voor de Justitie 549
Hoofdstuk 7. De verjaringstermijn van tuchtfeiten 551
Hoofdstuk 8. Het tuchtonderzoek 552
Algemeen 552
Bij een lichte tuchtstraf 553
Bij een zware tuchtstraf 553
Geen tuchtstraf 554
Bij een verhulde tuchtstraf 554
Bij een ordemaatregel 555

Hoofdstuk 9. Behandeling van de zaak 556
Algemeen 556
Mogelijke tussenkomst onderzoeksmagistraat 556
Behandeling 558
Openbaarheid van de terechtzitting 561

Hoofdstuk 10. Hoger beroep 563
Tegen lichte tuchtstraffen 563
Tegen zware tuchtstraffen 563
Tegen ordemaatregelen 564
Geen beroep mogelijk tegen een lichte tuchtstraf opgelegd door de tuchtrechtbank in eerste aanleg: een lacune in de wetgeving 565

Hoofdstuk 11. Uitwissing van tuchtstraffen 568
Hoofdstuk 12. Herziening 569
Hoofdstuk 13. Het jaarlijkse activiteitenverslag en kennisgeving beslissing aan minister van Justitie 570
Besluit 571

Titel 8. Beroepsaansprakelijkheid 573
Hoofdstuk 1. De persoonlijke aansprakelijkheid van de magistraten * Door D. Mougenot en J.-F. van Drooghenbroeck 575
Afdeling 1. De onafhankelijkheid van de magistraten 575
Afdeling 2. De persoonlijke verantwoordelijkheid van de magistraten 575
Beginsel: de niet-aansprakelijkheid van de magistraten 575
De strafrechtelijke verantwoordelijkheid van de magistraten (verwijzing) 576
Verhaal op de rechter 577
Algemeen 577
Bevoegdheid 577
Voorwaarden voor het verhaal op de rechter 578
Limitatieve opsomming 578
Bedrog of list 578
Gevallen waarin het verhaal op de rechter uitdrukkelijk wordt toegestaan door de wet 578
Gevallen waarin de wet de rechters verantwoordelijk acht op straffe van schadevergoeding 579
Rechtsweigering 579
Rechtspleging 580
Termijn 580
Beginsel 580
Indienen van het verzoekschrift 581
Nauwgezetheid 581
Vormen 581
Ondertekening door een advocaat bij het Hof van Cassatie 581
Neerlegging bij de griffie – Voorafgaandelijke betekening 582
Antwoord van de magistraat op wie verhaal wordt genomen 582
Gevolgen van het verhaal op de rechter 583
Verwerping van het verhaal op de rechter en schadevergoeding 583
Inwilliging van het verhaal op de rechter 584
Verhaal – Verzet 584
Andere hypotheses van persoonlijke aansprakelijkheid van de
magistraten? 584

Hoofdstuk 2. Staatsaansprakelijkheid voor ambtsfouten van magistraten
Door A. Van Oevelen 586
Afdeling 1. De rechtspraak van het Hof van Cassatie inzake de aansprakelijkheid van de Staat voor ambtsfouten van magistraten 586
Het eerste Anca-arrest van het Hof van Cassatie van 19 december 1991 586
De rechtspraak van het Hof van Cassatie na het eerste Anca-arrest 592
Afdeling 2. De aansprakelijkheid van de Staat voor ambtsfouten van magistraten van de hoogste nationale rechtscolleges 597
Het arrest van het Grondwettelijk Hof nr. 99/2014 van 30 juni 2014 597
Het arrest van het Grondwettelijk Hof nr. 29/2017 van 23 februari
2017 599
Afdeling 3. Toepassingsgevallen en knelpunten bij de beoordeling van de
staatsaansprakelijkheid wegens ambtsfouten van magistraten 601
Algemeen overzicht 601
De foutbeoordeling ten aanzien van de schadeveroorzakende rechterlijke uitspraak 602
Het in aanmerking te nemen foutbegrip 602
De schending van een internrechtelijke norm of een internationaalrechtelijke norm met rechtstreekse werking in de interne rechtsorde die aan een magistraat een welbepaald gedrag oplegt 603
De tekortkoming aan de professionele zorgvuldigheidsverplichting 605
De intrekking van een faillissement 608
Het verzuim binnen een redelijke termijn uitspraak te doen 609
Een fout begaan van een rechter-commissaris in het toezicht op de activiteiten van een faillissementscurator 613
Geen fout van beslagrechter bij het niet opmerken van de afwezigheid van een of meer jaarverslagen van de schuldbemiddelaar bij een collectieve schuldenregeling 618
Afdeling 4. De aansprakelijkheid van de Staat voor niet-foutieve ambtshandelingen van magistraten 618
Afdeling 5. Kadering in en toetsing van de staatsaansprakelijkheid wegens ambtsfouten van magistraten aan de jurisprudentie van het Hof
van Justitie inzake staatsaansprakelijkheid 620
Afdeling 6. Besluit 623
Dit is een vertaalde tekst. De originele tekst werd in het Frans opgesteld en gepubliceerd in Statut et

Paginanummer

Statuut en deontologie van de magistraat 2020

Beschrijving

Uitleeninformatie

Korte inhoud:

Inhoudstabel:

Nieuwe zoekopdracht